Maandag 30 juni, één dag voor Ketikoti, is een belangrijke dag. Tilburgse nabestaanden van tot slaaf gemaakten brengen dan traditiegetrouw een plengoffer bij het slavernijmonument. De plechtigheid, waarbij iedereen welkom is, wordt dit jaar gevolgd door een lezing van Caraïbisch-historicus Alex van Stipriaan.
Het water- of plengoffer dient ter overdenking van de offers die voorouders hebben gebracht in de slavernijperiode. Zoals bekend wordt op de daaropvolgende dag de vrijheid gevierd, eigenlijk net zoals we dat kennen van 4 en 5 mei. Het gaat allang niet meer zozeer om lichamelijke vrijheid, maar vooral om het mentale aspect. Om die reden wordt ook wel gesproken van 'mentale dekolonisatie'. Een langdurig, maatschappelijk proces. Van groot belang hierbij is om daadwerkelijke kennis te hebben van het verleden. Daarvoor is de Dag van Besef.
Verklaring comités
Deze maand hebben de gezamenlijke Comités 30 juni-1 juli in Nederland een verklaring afgelegd waarin ze stellen dat herdenking op 30 juni het ankerpunt is en moet blijven in de nationale bewustwording. Herdenking op de 'dag van besef' is geen plechtigheidje in de marge van het ketikotifeest, maar de morele ruggengraat van ketikoti, aldus de opstellers: ''Bewustwording vraagt om meer dan een feest. Viering zonder herdenking dreigt het verleden te reduceren tot folklore en het leed te vermarkten.'' De stedelijke comités vinden dit onacceptabel. Het Tilburgse Comité 30 juni-1 juli, organisator alhier op 30 juni, onderschrijft de verklaring van harte. Voorzitter Carla Mohammed roept Tilburgers op mee te doen en samen te werken aan blijvende bewustwording. Want, zo stelt zij, ''herdenken is geen keuze, het is een verantwoordelijkheid.'
Ketens verbroken?
Alex van Stipriaan is hoogleraar Caraïbische geschiedenis en bekend als initiator van erfgoed-projecten. Zijn focus ligt op het gebied van de zogenaamde 'Black Atlantic', waar Suriname en de Nederlandse Cariben onder vallen. Van Stipriaan deed onder meer onderzoek naar slavernijgerelateerde familienamen en naar het koloniaal verleden van de stad Rotterdam. Op de Dag van Besef zal hij dieper ingaan op de betekenis van ketikoti. Welke ketens werden verbroken op 1 juli 1863 en welke bleven voortbestaan?
De lezing vindt plaats in de Kennismakerij van Bibliotheek LocHal en daarvoor is reserveren noodzakelijk. Voor de ceremonie op het Burgemeester Stekelenburgplein, aanvang 18:30 uur, is dit niet het geval. Voorganger dit jaar is ‘Lady Ann’. Zij verzoekt iedereen vriendelijk om in het wit gekleed te gaan. Organisatie, info en aanmelding: www.30juni1juli-tilburg.nl.