De grote geschiedenis dichter bij de mensen brengen. Zo zou je het doel van de Archieftijger kunnen omschrijven. Met een niet aflatende vasthoudendheid bijt hij zich vast in de archieven. Om pas los te laten als hij dát heeft gevonden wat hij zoekt

Door Theo van Etten

‘De Archieftijger’ is het alter ego van Luud de Brouwer. Archivaris in ruste, maar niet heus. Sinds zijn pensionering bij Regionaal Archief Tilburg, struint hij vrijwel dagelijks door oude voogdijrekeningen, criminele rollen en schepenbankarchieven. Meestal vanuit huis, want veel archieven kun je digitaal raadplegen. Luud kan het weten, want rond de eeuwwisseling stond hij zelf mede aan de basis van de digitaliseringsslag die het archief toen doormaakte.

Zijn vondsten publiceert hij op zijn blog ‘De Archieftijger’ en daarin herken je heel vaak bekende Tilburgse locaties. Zoals de Kasteelhoeve aan de Hasseltstraat, het St. Josephgasthuis in de Lange Nieuwstraat of een oude herberg op de Oude Markt. Soms is er een persoonlijk tintje, zoals in het verhaal over het gezin De Brouwer, toen ze nog in de wijk Jeruzalem woonden.

Luud zelf hierover: “Het draait om relatief kleine gebeurtenissen die jou en mij zouden kunnen overkomen. Maar ze spelen zich ook af binnen een grotere context. De periode van de pest bijvoorbeeld in de zeventiende eeuw. Of hoe men omging met criminelen. Zo probeer ik de grote gebeurtenissen in de geschiedenis klein te maken en dichter bij de mensen te brengen.”

Als voorbeeld noemt hij het beleg van Den Bosch in 1629. “Op de basisschool leerden we over Frederik Hendrik, de ‘stedendwinger’, die de stad met succes belegerde. Maar wat betekende dat voor de gewone bevolking, zoals de inwoners van Tilburg en de omliggende dorpen? De impact was groot. Wist je dat tijdens dat beleg Udenhoutse paarden zijn ingezet om het water rond Den Bosch weg te pompen?”

Gevangen, ontsnapt, gehangen

De Archieftijger strooit met feitelijke onthullingen en citaten. Waar haalt hij al die informatie vandaan? “Gewoon lezen,” grinnikt hij. Luud weet ook wel dat het niet voor iedereen is weggelegd om die oude documenten, die bovendien vaak in oud-Hollands zijn geschreven, te kunnen ontcijferen én te duiden. “Meestal begin ik in een archief en lees ik elke dag een beetje. Vind ik iets interessants, dan leidt dat meestal tot een zoektocht in een andere archief. En als ik een compleet verhaal heb, dan publiceer ik het op mijn blog.”

Zoals het verhaal ‘Gevangen, ontsnapt, gehangen’, dat zich afspeelt in 1736. De achttienjarige, gewelddadige Jacob Smolders zit vast voor een hele serie misdaden en zal spoedig worden berecht. Op miraculeuze wijze weet hij te ontsnappen uit het gevang, dat zich in de kerktoren van het Heike bevindt. Als Jacob – nadat een beloning van vijftig gulden wordt uitgeloofd – weer is opgepakt, wordt hij gefolterd en in 1737 op de Heuvel ter dood gebracht. Zijn dode lichaam wordt op het Galgenveld buiten het dorp gehangen als waarschuwing voor bezoekers met kwade bedoelingen.

Niet zomaar

De naam ‘Archieftijger’ heeft Luud niet zomaar gekozen. “Je moet behoorlijk vasthoudend zijn en de focus houden op de context. Want zo’n onderwerp kan echt alle kanten op gaan.”

Lees alle historische verhalen van de Archieftijger op: https://duul58.blogspot.com/