Moerenburg is in deze Prent-rubriek al een paar keer aan de orde gekomen. We wezen bijvoorbeeld op een tegel met een afdruk van een eeuwenoude theepot (bewijs dat de Tilburgers al vele jaren theeleuten zijn) bij de Cortenstalen reconstructie van Huize Moerenburg. Die vind je aan de Moerenburgseweg, richting de velden van Were Di.

Door Ron van Kuijk

Langs de Broekstraat staat rechts van de weg vlakbij Manege Hooijen een mooie boerderij met in de gevel een tegel die vertelt dat dit een Wederopbouwboerderij is. Zulke boerderijen die bij de bevrijding werden verwoest en werden wederopgebouwd telt Tilburg slechts een paar. Historisch dus.

Al even historisch is het zandpad dat in het verlengde ligt van de Oisterwijksebaan, in de haakse bocht met de Broekstraat. Dat zandpad mag er dan, vergeleken met al dat asfalt en beton, nederig uitzien, maar vergis je niet. Over dit zandpad trok het Franse leger onder leiding van generaal Jean-Charles Pichegru (De Nederlanders die over zijn naam de tong braken noemden hem ‘Pietje Kru’) in het najaar van 1794 om Den Bosch te veroveren. Dat lukte op 12 oktober.

Over de historische Waterzuivering komen we nog een keer te spreken. We nemen dit rijksmonument als uitgangspunt en we volgen Henk Hoppenbrouwers uit Berkel-Enschot. Hij kent dit gebied op zijn duimpje. Onder zijn leiding nemen we het fietspad langs het Wilhelminakanaal tot net voorbij het oude viaduct in de voormalige rijksweg naar Eindhoven. Meteen linksaf over een asfaltweggetje en zo komen we uit op het fietspad Tilburg-Moergestel. Dit fietspad scheert langs de lange bocht in de verbindingsweg tussen de A65 en de A58.

Kwade Wiel

Klinkt allemaal ingewikkeld, maar als je daar bent zie je het vanzelf. Buig vóór de lange bocht in die snelweg linksaf en je fietst als het ware terug naar Moerenburg. Links ligt een venachtig water. Dit is het Grollengat ook wel Kwade Wiel, weet Henk Hoppenbrouwers te vertellen. Je fietst daar aan voorbij en dan staat links een klaphek. Als je daar doorheen gaat, stijgt de grond wel anderhalve meter. Daar, onder jouw voeten, liggen de resten van V&D, Vroom & Dreesmann, het befaamde warenhuis in het Heuvelstraat dat in de nacht van 10 augustus 1965 tot de grond toe afbrandde.

Tal van Tilburgers weten zich deze brand, een van de grootste uit de geschiedenis van Tilburg, te herinneren. En is dat niet het geval, nog veel meer Tilburgers zijn ooit bij V&D binnengelopen toen ze aan het ‘stad-ten’ waren. Sommigen weten ook te vertellen dat het puin is afgevoerd naar Moerenburg. Maar wáár? Schrijver deze is altijd in de veronderstelling geweest dat de stoffelijk resten liggen begraven onder de opmerkelijke bult vlak langs de Baksevenweg richting Bakseven.

Buit

Deze bult heeft wel iets gemeen met de begraafplaats van V&D. Hier op Moerenburg en de directe omgeving liggen liefst negen voormalige stortplaatsen. Er werd niet alleen vuilnis gestort van de gemeente Tilburg, maar ook van Berkel-Enschot en Oisterwijk. Met deze rommel werden vaak laagtes opgehoogd die waren ontstaan door zandafgravingen. Met de gele grond zijn in Tilburg huizen gebouwd en wegen aangelegd in de jaren ’60 toen Tilburg met nieuwe wijken als Het Zand en Noord heroïsche pogingen deed de woningnood te lenigen. Over een paar eeuwen is dit natuurlijk een geweldige Fund Grube voor archeologen, al zal men er naar hedendaagse maatstaven minder aantreffen. De wegwerpmaatschappij stond op het punt van beginnen.

En men vindt er dus V&D. Meer precies het puin van een hoogst modern winkelpand met lift en roltrappen dat begin jaren ’60 werd geopend op de plaats waar V&D daarvoor al meerdere winkels had. In 1905 werd een warenhuis met vijf verdiepingen geopend. Op diezelfde locatie verrees in 1934 nieuwbouw, gevolgd door de publiekstrekker die door brand werd verwoest. In de na de brand in 1968 geopende nieuwbouw volgden opnieuw veel hoogtijjaren voor V&D. Daar kwam in 2016 een einde aan met het faillissement van Vroom & Dreesmann dat in 1899 in de Heuvelstraat onder de naam Magazijn De Zon begon.

Sunkist

Een kleine twee weken voor de V&D-brand publiceerde Cees Robben op 23 juli 1965 deze Prent. Weliswaar niet van een winkelgigant als V&D, maar wel van een sympathiek ogende en hard werkende (dat zie je zo) neringdoende die appelsienen verkocht van het Amerikaanse citrusvruchtenmerk Sunkist.