Onlangs presenteerden de gemeenten Tilburg en Oisterwijk een visie op de ontwikkeling van het gebied Oostflank, grofweg de dorpen Berkel-Enschot, Udenhout, Biezenmortel, Oisterwijk, Haaren en Moergestel. Zelden zal een document zoveel reacties hebben opgeroepen. Inwoners en organisaties, veelal pratend voor eigen parochie, uitten hun onvrede. Maar stelden vooral ook veel vragen, heel, heel veel vragen! En dat leidt dan weer tot de vraag: welke koers gaat de Oostflank varen? PIT ging op onderzoek uit.

Door PIT Onderzoek/Kees van Elderen en Hans Hulsbosch

Een belangrijk doel is het ontwikkelen van 500 hectare natuur. In een reactie wil het B-team meer aandacht en explicietere uitspraken over ’biodiversiteit’. Landschapszones moeten echt ’verbindingszones’ zijn en ook in de dorpen moet biodiversiteitsherstel worden nagestreefd, zo pleiten zij. Het beschermen van beekdalen en het doortrekken van de Groene Mal zijn wensen van de Duurzaamheidsvalei. De agrarische sector maakt zich daarentegen grote zorgen over de gevolgen. De ZLTO (agrariërs) en Treeport (boomtelers) vrezen dat veel landbouwgrond moet worden ingeleverd en dat de sector grote beperkingen krijgt opgelegd. Ze missen de aansluiting bij de, met de provincie besproken, Gebiedsgerichte Aanpak en de door de raad vastgestelde Visie Buitengebied.

Mobiliteit

De knelpunten, zoals de verkeersdrukte op de Bedrijfsweg en de Pannenschuurlaan in Oisterwijk zijn bekend, evenals de problemen in de kernen van de dorpen. Bewoners vragen zich vooral af of het Koersdocument daarvoor een oplossing biedt. Zeker ook omdat er zorgen zijn over de toename van het verkeer, door nieuwe industrieterreinen en een groot aantal nieuwe woningen. Zo wil de Dorpsraad Moergestel meer duidelijkheid over een nieuwe randweg. Krijgt Oisterwijk op de N65 een tweede volwaardige ontsluiting vanuit het dorp en het industrieterrein. Maar vervalt die via de Heusdensebaan. Onderzocht wordt ook of nieuwe fietspaden en een nieuwe (snel)fietsroute bijdragen aan het autoluwer maken van de dorpskernen.

Woningbouw

Meer woningen bouwen, dat was de belangrijkste ambitie. Maar door andere doelen daaraan te koppelen “is het meer een natuurontwikkelingsdocument geworden” en is hoofdzaak, bijzaak geworden, zo stelt de ZLTO. Zijn de natuurambities wel te verenigen met die voor betaalbare (sociale) woningbouw? Zo vragen de buren van Pannenschuur VI zich af, of die locatie wel past bij de uitgangspunten voor het gebied Oostflank. Hoe reëel is het om woningen in het buitengebied te bouwen op ‘natuur-inclusieve’ wijze, waarbij in de Woonzorgvisie zelfs wordt gerefereerd aan de bebouwingswijze rondom het Klompven, en 35 % van deze woningen moet worden gerealiseerd in het sociale segment ? Vooral bestaande woningbouwplannen zijn in het koersdocument opgenomen en bijvoorbeeld het plan voor ca 90 woningen op de locatie “Buiten Erven” niet, terwijl daar wel snel gebouwd kan worden. Alternatieve bouwlocaties zijn belangrijk als woningbouw op de genoemde locaties ontijdig, onhaalbaar en/of ontoereikend blijken te zijn.

Bedrijventerreinen

Opvallend is dat alleen in de gemeente Oisterwijk behoefte lijkt aan nieuwe bedrijventerreinen. De onderbouwing daarvan ontbreekt. In Tilburg kiest men voor revitalisering van bestaande locaties. Een groep van bewoners in Moergestel kan zich niet vinden in de uitbreiding van Sonman II, omdat “onduidelijk is aan welke lokale behoefte deze locatie voldoet”. Ook een nieuw bedrijventerrein aan de Bedrijfsweg in Oisterwijk staat in het koersdocument. Ondanks dat dit plan al in 2019 en in 2021 werd afgeschoten. En dus zijn er opnieuw bezwaren van o.a. de Stichting Kerkhovense Molen en Bewonerscollectief Kerkhoven. Naar andere locaties aansluitend aan Laarakkers, zoals aan de Haarenseweg of ten zuiden van de Bossebaan, is kennelijk niet gekeken. Ondernemers op Bedrijventerrein Kerkhoven, kondigen alvast aan “rechtsmiddelen te gaan aanwenden” tegen bepaalde voorstellen voor hun terrein.

Participatie

De burgers en organisaties die eind 2022 werden uitgenodigd voor inwonersbijeenkomsten leverden veel input aan, die echter niet lijkt te zijn verwerkt. Een van de betrokken organisaties schrijft: “De burgerparticipatie in het buitengebied voor dit document is totaal mislukt”. En de ZLTO stelt dat “de agrarische sector veel wordt opgelegd, zonder vorm van overleg”. Zij wenst ook dat haar naam uit het document wordt verwijderd, omdat “we totaal niet inhoudelijk betrokken zijn”. Een bewonerscollectief stelt dat “tot dusver niet met ons is gesproken” en ook “hebben we nog nooit een inhoudelijke reactie van u mogen ontvangen.”

Welke koers?

Veel betrokkenen vragen concrete en heldere antwoorden op hun inbreng, ook in relatie tot andere eerder goedgekeurde plannen zoals de Woonvisie. En op de vraag: “Wat is de juridische status?” Zolang er zo veel onbeantwoorde vragen zijn, lijkt besluitvorming over de uiteindelijke koers nog een brug te ver. Concrete agendering is ook nog niet terug te zien op de site van de gemeente Oisterwijk. PIT Onderzoek zal de ontwikkelingen volgen en op onderdelen nader berichten als daar aanleiding toe is.

Een meer uitgebreide versie van deze publicatie is terug te vinden op de site van PIT Onderzoek (www.pitonderzoek.nl) en onze Nieuwsbrief.